Górny Śląsk – kraina niezwykłości

Żyjemy tutaj, w naszym miejscu na ziemi, wierząc, że otaczający nas górnośląski świat jest miejscem, w którym dostrzec możemy liczne przejawy niezwykłych walorów. Na co dzień nie zdajemy sobie sprawy z ich obecności, lecz kiedy przychodzi przypominać sobie o naszej tożsamości, kierujemy uwagę głównie na znane i rozpoznawalne elementy naszego dziedzictwa. Jest ono przebogate, zróżnicowane i wielowymiarowe, bo od stuleci kształtowane przez wpływy naszych sąsiadów, a jednocześnie wzmacniane przekonaniem osób tu żyjących, że przynależność do Górnego Śląska jest dla nich nadrzędną wartością.

Tegoroczna edycja Olimpiady i jej temat przewodni ma zachęcać do poznawania i poszukiwania wyjątkowości górnośląskiego dziedzictwa geograficznego, historycznego, literackiego i kulturowego. Ta wyjątkowość powinna skupiać się na docenieniu posiadanych zasobów oraz promować wartości, których często nie odnajdziemy w innych miejscach. Szczególnie istotne wydaje się odkrywanie i przyglądanie się tym elementom społecznego i kulturowego krajobrazu, które są unikatowe w swojej mikroskali, często dostrzegane tylko lokalnie i tam też doceniane. Wydobycie ich z lokalności i zaprezentowanie szerszemu gronu odbiorców to szansa na inspirujące zaskoczenia.

Zaproponowane w tej edycji tematy mają zachęcić do poszukiwania tego, co wyjątkowe z perspektywy uczestników. Unikatowe walory geograficzne i krajobrazowe czekają na zidentyfikowanie oraz opracowanie zakresu ich przyszłej ochrony. Górnośląska literatura stała się uznanym przez środowisko elementem kulturowej mozaiki. Podobnie mowa śląska – ma o wiele dłuższą tradycję i silniej jest osadzona w tożsamości. Z historycznego punktu widzenia, to tutaj wykształciła się specyficzna dla regionu autonomia, to na tym terenie funkcjonowały znamienite rody górnośląskie, które miały wpływ na przebieg zdarzeń ówczesnego świata i pozostałości dorobku, których możemy jeszcze dostrzegać. Górny Śląsk, jako region pogranicza, to także miejsce funkcjonowania niezwykłych trójstyków granicznych, które decydowały o rytmie życia mieszkańców i ich codzienności. Ta ostatnia przejawiała i przejawia się także w pielęgnowaniu wyjątkowych zwyczajów i obrzędów, praktykowanych w licznych miejscowościach, niejednokrotnie w ceremonialnej oprawie społecznej i kulturowej. Górny Śląsk, pomny swej historii i posiadanego dziedzictwa, to także architektura wyjątkowa dla tego terenu, tutaj zapoczątkowana i do dziś obecna. Warto pamiętać, że opisywana „kraina niezwykłości” to nie tylko przeszłość – to także pole do dokonania refleksji na temat współczesnego i przyszłego wykorzystania posiadanych atutów.

Zaproszenie do udziału w Olimpiadzie to zachęcenie do podjęcia wyjątkowej podróży po Górnym Śląsku – wytyczanej szlakami, opowiadanej historiami, doświadczonej emocjami i odczytywanej nowymi znaczeniami. Wierzymy, że indywidualne eksploracje świata górnośląskich niezwykłości staną się ożywcze i ubogacające, ale też zaskakujące oraz inspirujące.