GEOGRAFIA
- Każda okolica ma swojego bohatera – gra terenowa
Wybierz miejscowość (w przypadku dużego miasta – dzielnicę) położoną na Górnym Śląsku, z którą czujesz się związana / związany. Wyszukaj kilka (3-5) postaci, reprezentujących różne dziedziny życia, ważnych dla wybranej przez Ciebie miejscowości / dzielnicy. Korzystając z zebranych informacji, zaprojektuj grę terenową, która będzie poświęcona popularyzacji wiedzy na temat wybranych przez Ciebie postaci i ich roli w lokalnej społeczności.
Twoja praca powinna zawierać: uzasadnienie wyboru obszaru oraz postaci, informacje dotyczące gry (m.in. grupę docelową, czas rozgrywki, szczegółowe zasady gry) oraz mapę z trasą gry z zaznaczonymi ważnymi dla jej przebiegu punktami. Pamiętaj, że gra ma spełniać funkcję dydaktyczną – głównym jej celem jest zdobycie przez grających wiedzy o postaciach ważnych dla wybranego przez Ciebie obszaru.
- Ślady bohaterów wokół nas
Wybierz miejscowość (w przypadku dużego miasta – dzielnicę) położoną na Górnym Śląsku, z którą czujesz się związana / związany. Wyszukaj kilka (2-5) postaci, reprezentujących różne dziedziny życia, ważnych dla wybranej przez Ciebie miejscowości / dzielnicy. Wyszukaj w terenie ślady ich działalności na tym obszarze (np. obiekty i nazwy lokalne z nimi związane, dzieła im poświęcone itp.). Sporządź mapę odnalezionych “śladów” oraz krótki, katalogowy opis każdego z nich.
Twoja praca powinna zawierać uzasadnienie wyboru obszaru oraz postaci, mapę oraz opis zebranych “śladów” w formie katalogu.
- Znany czy jednak nieznany?
Wybierz jedną postać znaczącą dla rozwoju nauk przyrodniczych na Górnym Śląsku i przedstaw ją w krótkim opisie. Przeprowadź badania wśród społeczności lokalnej na temat postrzegania tej postaci. Do badań wykorzystaj sporządzony przez siebie arkusz wywiadu / ankiety. Dokonaj analizy zebranych danych i przedstaw wnioski.
HISTORIA
- „Gdy upadnie drugie – wywołamy trzecie, bo trojaka liczy się do trzech…” – ślady bohaterów powstań śląskich w społeczności lokalnej.
Wybierz miejscowość (w przypadku dużego miasta – dzielnicę) położoną na Górnym Śląsku, z którą czujesz się związana/związany Ty lub Twoja Rodzina. Znajdź kilka (2-3) postaci, uczestniczących w I, II lub III powstaniu śląskim pochodzących z tego terenu i przedstaw ich losy, rolę, jaką odegrali w międzywojniu i ich upamiętnienie. Przeprowadź badania w społeczności lokalnej, wykorzystaj materiały archiwalne instytucji lub archiwa domowe.
- Niezwykłe kobiety Górnego Śląska
Wybierz miejscowość (w przypadku dużego miasta – dzielnicę) położoną na Górnym Śląsku, z którą czujesz się związana/związany Ty lub Twoja Rodzina. Znajdź kilka (2-3) postaci kobiet, których działania przyczyniła się rozsławienia regionu w kraju i za granicą w XX i XXI wieku. Postaci mogą reprezentować naukę, kulturę, sztukę, sport, politykę, działalność charytatywną itd. Oceń ich wpływ na kształtowanie wizerunku Górnego Śląska.
- Z pozoru zwyczajni. Wspomnienia o bohaterach. W 40. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego.
Wybierz miejscowość (w przypadku dużego miasta – dzielnicę) położoną na Górnym Śląsku, z którą czujesz się związana / związany Ty lub Twoja Rodzina. Znajdź kilka (2-3) postaci, które swoją działalnością przyczyniły się do obalenia ustroju totalitarnego oraz odrodzenia niepodległego i demokratycznego państwa polskiego po 1989 roku. W jaki sposób postaci te wpłynęły na wydarzenia XX wieku, w jaki sposób pozostały w pamięci mieszkańców Twojej miejscowości, jak je upamiętniono?
LITERATURA
- Powstaniec śląski w literaturze
Prześledź losy 2-3 bohaterów (lub bohaterek) literackich, którzy brali udział w powstaniach śląskich. Na podstawie analizy treści wybranych utworów stwórz biografie tych fikcyjnych postaci.
- Literackie autobiografie
Wybierz 2-3 utwory (powieść, dramat, tomik poetycki) śląskich twórców, w których występują motywy z ich własnego życia. Omów je, zwracając uwagę na sposób ich przywołania oraz rolę, jaką pełnią. Możesz odwołać się także do listów, dzienników i innych dokumentów związanych z życiem artysty.
- Zasłużeni dla śląskiej mowy
Przedstaw dwie sylwetki słynnych dialektologów i / lub mistrzów śląskiej mowy, którzy potrafili ukazać piękno oraz bogactwo dialektu, a tym samym przyczynili się do jego nobilitacji. Prześledź najważniejsze dokonania badaczy. Uzasadnij swój wybór.
DZIEDZICTWO KULTUROWE
- Piękno wokół nas. Artyści, którzy wpłynęli na kształt przestrzeni mojego miasta
Wśród twórców, którzy ukształtowali przestrzeń naszych miast, są urbaniści, architekci, twórcy rzeźb plenerowych i kompozycji mozaikowych, projektanci parków i ogrodów. Wybierz jednego lub kilku twórców, którzy najsilniej wpłynęli na przestrzeń Twojego miasta, przedstaw ich sylwetki, dokonania (także w innych miastach), zaprezentuj ich dzieła, oceń wpływ tych realizacji na życie mieszkańców.
- Hafciarki, tkaczki, kowale, folusznicy i inni. Ostatni przedstawiciele ginących zawodów i ludzie rzadkich profesji
Rozpoznaj sytuację w Twojej okolicy, dowiedz się, gdzie znajdują się lub gdzie w przeszłości były warsztaty lokalnych rzemieślników, co wytwarzali, jakie świadczyli usługi, jakie mieli narzędzia i umiejętności. Przedstaw trzech wybranych fachowców (dawnych lub obecnych), ich warsztat pracy i odbiorców, sfotografuj ich wyroby.
- Muzyka treścią życia.
Przedstaw osobę, która twoim zdaniem zasłużyła się dla kultury muzycznej Górnego Śląska i wniosła do niej nowe wartości. Scharakteryzuj jej dorobek. Uzasadnij wybór.
INTERDYSCYPLINARNE
- „Światła ze Śląska”.
Wybierz trzy osoby (po jednej postaci reprezentującej: 1/ świat nauki, 2/ świat kultury, 3/ życia społeczno-gospodarczego). Oceń rolę tych postaci, ich dzieł lub działalności dla rozwoju danej sfery w ujęciu regionalnym (dla Górnego Śląską) i ujęciu ponadregionalnym (krajowym/ globalnym) z Twojej perspektywy (możesz zaproponować własne kryteria oceny tych postaci). Jeśli to osoby nieżyjące, to odszukaj formy upamiętnienia tych osób (pomniki, nazwy ulic, tablice pamiątkowe, inne obiekty im dedykowane). Jeśli współcześnie żyjące – to miejsca i obiekty z nimi związane. Sporządź mapę tematyczną z zaznaczeniem tych obiektów. Możesz dodatkowo przeprowadzić badania ankietowe dotyczące postrzegania tych postaci wśród swoich rówieśników.
- Upamiętnienia śląskich bohaterek i bohaterów w moim mieście (dzielnicy).
Korzystając z mapy, dostępnych informatorów i własnej pracy w terenie wykonaj ewidencję nazw ulic, placów, patronów szkół i instytucji, pomników, tablic pamiątkowych – tych, które poświęcone są ludziom zasłużonym dla Śląska i lokalnym bohaterom. Dowiedz się i napisz, za jakiego rodzaju działalność dane osoby zostały w ten sposób uhonorowane; oceń, czy zauważalny jest brak jakiejś grupy bohaterek/bohaterów. Jakie kandydatury do upamiętnień należałoby zgłosić radzie miasta/ gminy w twojej miejscowości. Uzasadnij wybór.
- Portret artysty z mojej miejscowości.
Przedstaw dokonania / działalność wybranego śląskiego twórcy np. pisarza/poety, malarza, filmowca itd, pochodzącego z Twojej lub bliskiej Ci miejscowości. Uzasadnij wybór. Zanalizuj wybrane utwory / dzieła tego twórcy. Zwróć uwagę na nawiązania w jego twórczości do miejsca pochodzenia, porównaj jego sposób widzenia ze swoim odbiorem opisywanych miejsc. Możesz wziąć pod uwagę także tych twórców, którzy nie posługiwali się językiem polskim.