TEMATY PRAC PISEMNYCH VI EDYCJI OWOGŚ 2016/2017
“Od reformacji do rewitalizacji. Ewolucje i rewolucje na Górnym Śląsku”
Tematy do wyboru przez uczniów w II etapie Olimpiady:
GEOGRAFIA
- Krajobrazowe i/lub społeczne konsekwencje XIX-wiecznej rewolucji przemysłowej na Górnym Śląsku (np. skutki odkrycia i eksploatacji kopalin oraz industrializacji) – na przykładzie dzielnicy zamieszkania lub własnej miejscowości.
- Propozycja jednodniowej wycieczki szlakiem obiektów powstałych na Górnym Śląsku w wyniku trzeciej rewolucji przemysłowej (rewolucji naukowo-technicznej).
- Rewitalizacja wybranego obiektu poprzemysłowego (hałdy, zapadliska, dawnego zakładu przemysłowego itp.) na Górnym Śląsku. Opis i ocena zrewitalizowanego obiektu lub własna propozycja rewitalizacji takiego obiektu.
- Współczesne “rewolucyjne” zmiany wokół nas. Opis i ocena wybranych kilku przykładów ilustrujących rewolucję informacyjno-technologiczną w mojej miejscowości (lub gminie).
HISTORIA
- Rewolucja przemysłowa czy wielusetletnia industrializacja? – gospodarczy wizerunek Górnego Śląska/mojej miejscowości.
- Bohaterowie górnośląskiej rewolucji przemysłowej i współczesna pamięć o nich (na podstawie badań we własnym środowisku).
- “Cuius regio, eius religio”. Wyjaśnij proces historyczny na przykładzie księstwa cieszyńskiego lub innej wybranej ziemi górnośląskiej.
- Konflikt polsko-niemiecki a przebieg wydarzeń przełomu 1918-1922 w mojej miejscowości i ich konsekwencje dla mieszkańców.
LITERATURA I JĘZYK
- Całe fale słów wzgardzonych, wyciepanych, słow sponiywiyranych, zmazanych, uznanych za prymitywne. Pisza do Ciebie, śliczno M.K. w słowach poniżonych – Z. Kadłubek, Listy z Rzymu). Renesans śląskiej mowy? Opisz zjawisko, odwołując się do własnych badań (m.in. konkursy śląskiej mowy, wywiady środowiskowe, ankiety).
- Majzel i laubzega. Rewolucja przemysłowa na Górnym Śląsku i jej ślad w nazewnictwie technicznym przeniesionym do gwary śląskiej. Czyli inaczej: o przyczynach frekwencji germanizmów w gwarze.
- Ethos protestancki w tekstach Jerzego Pilcha. Analiza wybranych utworów (do wyboru proza, dzienniki lub publicystyka) w kontekście zasad kościoła luterańskiego.
- Niy je dobrze być Ślonzokym. Ale jak sie już je Ślonzokym, to czy idzie być kim innym? Bycie Ślonzokym to je stan duszy, a niy żodne obywatelstwo. (Z. Kadłubek, Listy z Rzymu). Ewolucja śląskiej tożsamości na przykładzie losów dwóch wybranych bohaterów (np. Wyrąbany chodnik, Ostwind, Pierwsza polka, Drach).
DZIEDZICTWO KULTUROWE
- Od Grzegorza Gorczyckiego do śląskiego rapu. Omów na wybranych przykładach ewolucje w śląskiej muzyce.
- Obraz śląskich przełomów (rewolucji i ewolucji) w sztuce.
- Szukanie śladów reformacji. Sztuka we wnętrzach górnośląskich kościołów katolickich i ewangelickich – na przykładzie kościołów w mojej okolicy.
- Kultura ludowa w robotniczych osiedlach. Jak wielka industrializacja i migracje przełomu XIX i XX wieku przeniosły kulturę śląskich wsi na tereny miejskie (strój ludowy, zwyczaje, folklor).
INTERDYSCYPLINARNE
- Filmy Kazimierza Kutza jako obraz buntów społecznych i narodowych.
- Stare centra miast i osiedla bloków. Wpływ gwałtownej urbanizacji po II wojnie światowej na obraz mojej miejscowości i społeczne wartościowanie starych i nowych dzielnic.
- Dwie wieże. Górnośląskie miejscowości z parafiami katolickimi i ewangelickim. Charakterystyka społeczna mieszkańców, współżycie, wzajemne zainteresowanie, postawy tolerancji – na przykładzie bliskiej mi miejscowości.
- Zmiany krajobrazu śląskich wsi – od dawnego budownictwa ludowego po osiedla willowe. Na przykładzie własnej miejscowości i okolicy.
- Śląsk, w którym chciałbym mieszkać – obraz wybranych miejsc i obiektów. Koncepcja futurystycznej wizji ilustrowana grafiką.
- Ten straszny Śląsk, ten cudowny Śląsk. Górny Śląsk w oczach mieszkańców innych regionów. Ewolucja opinii (badania własne).