Temat VI edycji OWoGŚ (rok szkolny 2016/2017)

Od reformacji do rewitalizacji.

Ewolucje i rewolucje na Górnym Śląsku.

W dzieje każdego regionu (podobnie jak państwa, czy na mniejszym obszarze – gminy) wpisane są wydarzenia, które były zaczątkiem ważnych zmian, o konsekwencjach widocznych nawet po paru wiekach. Wydarzenia, które zapoczątkowały nowe procesy gospodarcze, zmieniły obraz kulturowy regionu, relacje społeczne.

W przypadku Górnego Śląska takimi wydarzeniami w sposób oczywisty były wszystkie kolejne zmiany przynależności państwowej, ale także procesy o ewolucyjnym lub rewolucyjnym charakterze dziejące się w całej Europie. Przykłady? Reformacja sprzed 500 lat trwale zmieniła strukturę wyznaniową ludności Górnego Śląska, najsilniej na Śląsku Cieszyńskim. Rewolucja przemysłowa z przełomu XVIII i XIX wieku zmieniła sposób gospodarowania i sposób życia ludności Śląska, zmieniła też jego krajobraz. Trzy powstania śląskie wpłynęły na kształt granicy między Polską i Niemcami, na świadomość mieszkańców Śląska i losy wielu rodzin. Zmiany polityczne po 1989 roku i związane z nimi decyzje ekonomiczne wpłynęły na zmniejszenie się roli przemysłu ciężkiego w naszym industrialnym regionie, a w dalszej konsekwencji uruchomiły procesy rewitalizacji przestrzeni poprzemysłowych, czego świadkiem jest nasze pokolenie.

W VI edycji Olimpiady Wiedzy o Górnym Śląsku proponujemy jej uczestnikom refleksję nad przełomowymi wydarzeniami i procesami w dziejach naszego regionu na przestrzeni ostatnich 500 lat. Chodzi o namysł i umiejętność dostrzeżenia faktów, które zmieniły bieg historii – albo całego regionu, albo rodzinnej miejscowości uczestników olimpiady (oraz najbliższej okolicy tej miejscowości). Zmieniły w sposób ewolucyjny bądź rewolucyjny. Konsekwencje tych zmian widać często „gołym okiem” w bliskim otoczeniu: dwie świątynie różnych wyznań w małej miejscowości, kopalnia węgla kamiennego na skraju wsi, przekształcana przestrzeń dawnych zakładów przemysłowych, autostrady łączące małe miejscowości z wielkim światem itp., itp.

W VI edycji Olimpiady jest miejsce także dla uczestników spoza naszego regionu, którzy mogą opisać swój sposób postrzegania tych śląskich procesów, mogą też przedstawić udział postaci, instytucji czy firm pochodzących z ich własnego terenu, które przyczyniły się do zmieniania Górnego Śląska w bardziej i mniej odległej przeszłości.

UWAGA!

W ramach przygotowań do VI edycji Olimpiady planowane są wykłady dla uczniów i spotkania z nauczycielami. Pierwszy z planowanych wykładów pt. „Rewitalizacja przestrzeni poprzemysłowej Górnego Śląska” wygłosi dr Marta Chmielewska  w najbliższy piątek 7 października 2016 r. o godz. 14.oo na Wydziale Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego w Sosnowcu. Informacja o kolejnych wykładach – wkrótce”

HARMONOGRAM OLIMPIADY WIEDZY O GÓRNYM ŚLĄSKU

Edycja VI (2016/2017)